Mục đích sau cuối của khoa học công nghệ là giúp tăng chất lượng cuộc sống của con người, đặc biệt là trong lĩnh vực chăm sóc sức khoẻ. Hãy cùng tìm hiểu 10 cách mà công nghệ đang định hình lại ngành y tế và chăm sóc sức khoẻ trên toàn thế giới. Có thể những ứng dụng mà VR, AR và công nghệ in 3D mang tới sẽ khiến bạn bất ngờ.
Trí tuệ nhân tạo (AI)
AI được kì vọng có khả năng thiết kế lại toàn bộ chu trình chăm sóc sức khoẻ hiện nay. Các thuật toán AI có thể được ứng dụng trong khai thác hồ sơ y tế, lên kế hoạch điều trị, phân luồng, kiểm soát bệnh nhân tại các cơ sở y tế… Bên cạnh đó, với khả năng học máy trên hệ cơ sở dữ liệu lớn, một số giải pháp ứng dụng AI hiện nay đã chứng minh được tính khả thi trong việc hỗ trợ chẩn đoán bệnh sớm với độ chính xác cao.
Thực tế ảo (VR)
VR đang tác động hai chiều đến cả bác sĩ và bệnh nhân. Về phía bác sĩ, công nghệ này đang được sử dụng để đào tạo các bác sĩ phẫu thuật trong hoạt động thực hành. Một nghiên cứu gần đây của Harvard Business Review cho thấy các bác sĩ phẫu thuật được đào tạo bằng VR đã tăng 230% hiệu suất tổng thể (nhanh hơn và chính xác hơn) so với cách đào tạo truyền thống.
Người bệnh cũng được hưởng lợi từ công nghệ này. Phương pháp điều trị cơn đau thông qua việc đánh lạc hướng bệnh nhân khỏi các kích thích đau (bằng cách cho người bệnh đeo kính ứng dụng công nghệ VR và trải nghiệm các hình ảnh/cảnh quan nhẹ nhàng) đã cho thấy mức độ giảm đau nhất định.
Thực tế tăng cường (AR)
Trong khi VR đặt bạn vào một thế giới ảo với hình ảnh dựng lên bằng kỹ thuật số, AR cho phép các trải nghiệm ngay trong thực tế, và hỗ trợ đưa thông tin vào trong tầm mắt nhanh nhất có thể. Hiện tại, sinh viên y khoa ở một số quốc gia đang sử dụng kính thực tế tăng cường để nghiên cứu giải phẫu, kính này giúp truy cập vào các mô tả chi tiết và chính xác về giải phẫu người để nghiên cứu đối tượng mà không cần đến cơ thể thật.
Thiết bị theo dõi, cảm biến chăm sóc sức khỏe
Trong tương lai, con người có xu hướng trực tiếp theo dõi, quản lý các chỉ số sức khỏe của cơ thể thông qua các thiết bị đeo, cảm biến… Bất kể bạn muốn quản lý cân nặng, mức độ căng thẳng, nhịp tim, giấc ngủ… các thiết bị đeo hiện nay hoàn toàn có đủ khả năng để giải quyết các nhu cầu này. Với khả năng theo dõi, cảnh báo các dấu hiệu bất thường và chia sẻ kết quả từ xa với bác sĩ cá nhân, các thiết bị này trao quyền cho mọi người tự kiểm soát sức khoẻ và đưa ra các quyết định sáng suốt, kịp thời.
Thiết bị chăm sóc y tế Tricorder
Với sự tiến bộ theo cấp số nhân trong công nghệ chăm sóc sức khỏe, chúng ta hiện đang sống trong một thế giới nơi kì vọng phát triển các thiết bị toàn năng có thể chẩn đoán và phân tích tất cả các mặt bệnh như trong phim viễn tưởng.
Trên thị trường hiện nay cũng đã có một số sản phẩm được nghiên cứu và phát triển từ xu hướng này. Chúng nhỏ và mỏng, có thể đo được một loạt các thông số như nhịp thở, nhịp tim, nhiệt độ da, vị trí cơ thể, mức độ hoạt động, trạng thái ngủ, dáng đi,….
Giải trình tự gen
Chính phủ Mỹ đã chi 2.7 tỉ đô cho dự án giải trình tự gen và nước Mỹ cũng đang nỗ lực để có thể giải trình tự gen người với chi phí 100$/người, tương đương xét nghiệm máu. Thông qua kết quả giải trình tự gen, bạn có thể nắm được các thông tin về độ nhạy cảm với thuốc, các tình trạng y tế tổng thể, nguy cơ bất thường để phòng ngừa và thậm chí cả lịch sử y tế gia đình.
Cách mạng hóa quá trình phát triển thuốc
Quá trình phát triển các loại thuốc mới tiêu tốn rất nhiều thời gian và nguồn lực. Tuy nhiên, có nhiều cách để cải thiện sự phát triển thuốc bằng các phương pháp từ trí tuệ nhân tạo đến các thử nghiệm “in silico”. Những công nghệ và phương pháp tiếp cận mới như vậy đã, đang và sẽ thống trị thị trường dược phẩm trong những năm tới.
Công nghệ NANO
Các hạt nano và các thiết bị nano được dự đoán sẽ sớm hoạt động như các hệ dẫn thuốc chính xác, các công cụ điều trị ung thư; thậm chí là thực hiện được một số ca phẫu thuật.
Từ năm 2014 trở về trước, các nhà nghiên cứu của Viện Nhân chủng học tiến hóa Max Planck, Đức đã thiết kế các robot siêu nhỏ cho phép di chuyển bên trong cơ thể người. Vào cuối năm 2018, các nhà nghiên cứu của MIT đã tạo ra một viên thuốc điện tử có thể được điều khiển không dây, đóng vai trò chuyển tiếp thông tin chẩn đoán hoặc giải phóng thuốc theo mệnh lệnh từ điện thoại thông minh.
Công nghệ nano cũng đã đạt được tiến bộ dưới dạng các bản vá thông minh. Tại CES 2020, một công ty có trụ sở tại Pháp đã ra mắt bản vá thông minh cho phép theo dõi vết thương liên tục và lõi graphene của nó thậm chí có thể kích thích quá trình lành vết thương.
Robotics
Một trong những lĩnh vực chăm sóc sức khỏe phát triển nhất và nhanh nhất là robot: từ những robot đồng hành trong phẫu thuật hay các mô hình đào tạo trong giáo dục y tế, robot khử trùng hay khung xương trợ lực, robot hỗ trợ nâng đỡ bệnh nhân cao tuổi hay giúp đỡ bệnh nhân bị chấn thương cột sống… Những robot đồng hành cũng được kì vọng có thể giảm bớt sự cô đơn, điều trị các vấn đề về sức khỏe tâm thần hoặc thậm chí giúp đỡ trẻ em mắc bệnh mãn tính. Một số robot thậm chí có cảm biến cảm ứng, máy ảnh và micro để bệnh nhân có thể dễ dàng tương tác.
In 3D
In 3D có thể mang lại điều kỳ diệu trong mọi mặt của y khoa. Y học hiện đại có thể in chân tay giả, thuốc viên, mạch máu…
Vào tháng 11 năm 2019, các nhà nghiên cứu tại Học viện Bách khoa Rensselaer ở Troy, New York, đã phát triển một phương pháp in da sống 3D cùng với các mạch máu. Nghiên cứu này đã mở ra một phương pháp ghép da mới cho bệnh nhân bỏng. Ngành công nghiệp dược phẩm cũng được hưởng lợi từ công nghệ này. Từ năm 2015, các loại thuốc in 3D đã được FDA phê chuẩn và cho phép triển khai trên thị trường.